پێوانە و تاقیکردەنەوە و هەڵسەنگاندن سێکوچکەی زانستی سەردەمن، کەواتە هەر دۆزینەوە وسەلمێنراوێکی زانستی کەبووە فاکت هەرگیز من وتۆ ناتوانین تانەی لێ بدەین، بۆ نموونە Expansion of the Universe یان DNA and RNA لە ناو خانەدا ، کەواتە سەلمێنراوی زانستی لەم دواییەدا هەڕەمەکی و بێ سیستماتیك نیە بەڵکو لەزۆربەی بارەکاندا peer review ی بۆ ئەکرێت ئەمەش بریتیە لە پڕۆسەی سەپاندنی پێداچوونەوەیەکی ئەکادیمی بۆ توێژینەوە و دۆزینەوە زانستی و داهێنانەکان بۆ هەڵسەنگاندن و پشکینێکی زۆر دەقیق و وردڕێژ لەلاین شارەزا و پسپۆرانی تایبەت بۆ پێدانی مۆڵەت بۆ بڵاوکردنەوەی بابەتەکەی لە یانەیەکی زانستی یان ژۆرناڵـێکی زانستی تایبەتمەند . وە ئەنجامی پێداچوونەوەکەش یان قەبوڵکردنە یانیش ڕەتدەکرێتەوە ، یانیش قەبوڵدەکرێت بە مەرجی ڕاستکردنەوەی هەڵە دەستنیشانکراوەکان لەلاین ئەم پسپۆرانەوە .
بەڵام ئێمە وەکو موسڵمان تاوانمان نیە کاتێك ئەبینین لە سەدەی بیست ویەك هەندێ لە ئایەتەکانی قورئانی پیرۆز هاوتا و ئاوێتەیە لەگەڵ ئەم سەلمێنراوە زانستییانە ، بۆ نموونە بەتەحەدداوە ئەڵێــین :
لەسەردەمی دابەزینی قورئانی پیرۆز و 500 ساڵیش دوای دابەزینی قورئان هیچ کەسێك نەبوو بزانێ ئاسمان فراوان دەبێت .
بەڵام ئیستا بووەتە فاکتێکی زانستی و سەلمێنراوە کەوا ئاسمان واتە گەردوونی بینراو فراوان ئەبێت بەشێوەیەكی بەردەوام ڕاستەوانە لەگەڵ دووری نیوان گەلە ئەستێرەکان و پێچەوانە لەگەڵ پلەی گەرمیەکەی .
ئایا توشی شۆك نابیت کاتێك پێت ئەڵــێم کتێــبێك هەیە زۆر کۆنە و تەمەنی 1440 ساڵە و نووسەرەکەی تیایدا باسی ئەوەی کردووە ئاسمان بەبەردەوامی فراوان ئەبێت :
{{ وَالسَّمَاء بَنَيْنَاهَا بِأَيْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ }}
ئیبن عەباس و قەتادە و موجاهید و الثوري دەڵێن : "بأید" واتە هێز ، وە زانایانی تەفسیر دەڵێن وشەی "موسعون" : اسم فاعل بصیغة الجمع لفعل اوسع و هو یفید الأستمرار أي استمرار التوسع .
واتە : موسعون ناوی بکەرە و بە شێوەی کۆ هاتوە بە فرمانی فراوانتر و بۆ بەردەوامی واتە بەردەوامی فراوانبوون .
کەواتە مانای ئایەتەکە : ئێمە ئاسمانەکان بە هێز و بازووی خۆمان دروست کردوە و وە هەر ئێمەش فراوانی دەکەین (( بە شێوەیەکی بەردەوام )) .
ئایا ئەگەر ئەمە سینگل ئیعجاز بووایە هەڵوێستت چی ئەبوو ؟ بێگومان ئەتوت ئەمە سودفەیە و ئەم پێغەمبەرە هەر بەسودفە ئەم قسەیەی کردووە و ئیستاش زانست سەلماندوویەتی ، ئێمەش ئەمانوت ڕەنگە قسەی تۆش تەواو بێت و لۆجیکیە .
بەڵام ئیستا هەڵوێستت چی ئەبێت ئەگەر من 100 ئیعجازی زانستیت بۆ بنووسم هەمووی بە بەڵگەی دۆکیومێنتاری ؟
ئایا ئەڵێی سودفیەیە یان ئێکسیدەنتە یان چانسی ڕاندەمە یان ئەمە وەحـــی ئیلاهیە و خودای گەورە فەرموویەتی .
کەواتە ئێوە کەوتوونەتە بەردەم تەنگژەیەکی زۆر گەورە و هەرگیز لێــی دەرباز نابن مەگەر بڵێــن :
-{{ أشهد أن لا اله الا الله و أشهد أن محمدا رسول الله }}-
